Terreurbeleid Bush goed voor bestseller

‘The Dark Side: The Inside Story of How the War on Terror Turned into a War on American Ideals’ van Jane Mayer staat in de non-fictie top-10 van meest verkochte boeken in 2008 van de New York Times.
Mayor werkt als verslaggeefster bij het tijdschrift The New Yorker. In haar boek laat ze gedetailleerd zien hoe hoge ambtenaren van de regering-Bush na de terroristische aanslagen van 11 september 2001 een “ideologische loopgravenoorlog” lanceerden en zich achter een beleid schaarden dat wreedheden toeliet “die voor 11 september ondenkbaar waren”. Vooral vice-president Dick Cheney en diens medewerkers zouden hebben ingespeeld op de paranoia die het land in zijn greep hield na de aanslagen.
Hoewel Bush de algehele strategie steunde, speelde hij een bescheiden rol in het beleid, licht Mayer toe. “President Bush is niet bijzonder geïnteresseerd in de details. De details liet hij over aan militaire en andere commissies.”
De twee regeringsfunctionarissen die de grootste slag toebrachten aan de Amerikaanse reputatie als belangrijkste hoeder van democratie en mensenrechten, waren Cheney en zijn stafchef David Addington, zegt Mayer. De vice-president leunde zwaar op Addington voor juridische adviezen bij de voortzetting van de ‘strijd tegen de terreur’.
In juni van dit jaar moest Addington samen met  John Yoo, voormalig medewerker van het ministerie van Justitie, getuigen voor een commissie van het Huis van Afgevaardigden. De vragen van de commissie gingen over de behandeling van gevangenen, verhoormethoden en de grenzen van de uitvoerende macht.
“Ik was onthutst over zijn volslagen minachting voor de congrescommissie en de verzamelde pers”, zegt Mayer, die bij de bijeenkomst aanwezig was. “Hij dacht kennelijk dat hooghartigheid de manier was om indruk te maken. Opnieuw een voorbeeld van zijn onvoorstelbaar slecht ontwikkelde politieke gevoel. Ik denk dat het op dit moment aan politieke wil ontbreekt om topfunctionarissen zoals Addington, die eenvoudigweg stellen dat ze deden nodig was om het land te beschermen, te vervolgen.”

Gasmaskers

Over Cheney schrijft ze in haar boek dat hij na de aanslagen van 11 september in grote angst leefde. “Hij verplaatste zich in een gepantserde colonne die regelmatig van route veranderde om mogelijke aanvallers om de tuin te leiden. Achterin zijn auto lag een plunjezak met gasmaskers en beschermende kleding om een aanval met gifgas te overleven.”
Zowel Addington als Cheney gaven geen gehoor aan interviewverzoeken van Mayer. Op de laatste bladzijde van ‘The Dark Side’ is over de verhoortechnieken die door CIA-agenten werden toegepast bij terrorismeverdachten, een verklaring van één alinea van de CIA opgenomen.
Mayer baseerde haar boek op honderden interviews met bronnen in en rondom het Witte Huis en op informatie van het Rode Kruis. Op grond van die gesprekken schetst ze een grimmig beeld van het misbruik van gevangenen in Irak, Guantanamo Bay en elders.
Het boek beschrijft marteltechnieken die gebruikt werden door leden van SERE (Survival, Evasion, Resistance and Escape), een Amerikaans militair programma. Ook vertelt het hoe de CIA psychologen met twijfelachtige kwalificaties en moraal inhuurde, die de verhoortechnieken aanmoedigden. Het ging hier om decennia oude technieken die ironisch genoeg destijds door de Russische geheime dienst KGB werden geïntroduceerd. Volgens Mayer hebben de omstreden ondervragingen nooit relevante informatie opgeleverd.