"Turks leger steekt Koerdische bossen in brand"

“De brand begon toen soldaten van de basis bij Ikizce projectielen afvuurden naar beboste delen van de Cudi”, zegt de herder Cem Guney. De Cudi is een berg in de Turkse provincie Sirnak, dicht bij de grens met Irak. “De eerste dag hielpen soldaten ons het vuur te lijf te gaan, maar sindsdien hebben ze niets meer ondernomen.”
Verscheidene boeren en herders van Ikizce en Toptepe, Koerdische dorpen in Sirnak, zeggen dat de branden die vorige week begonnen, hen aan de bedelstaf dreigen te brengen. “We krijgen het almaar moeilijker”, zegt Baver Senlik, een dorpsoudste uit Ikizce. “Het vuur breidt zich elke dag uit.”

PKK

Het Turkse leger zegt dat de vuurzee een gevolg is van gevechten met eenheden van de Koerdische rebellengroep PKK. Maar volgens dorpsbewoners wordt er al jaren niet meer gevochten in de buurt.
Toen de oorlog tussen het Turkse leger en de PKK in de jaren negentig in alle hevigheid woedde, liepen Koerdische dorpen als Ikizce en Toptepe leeg. De laatste jaren raken ze weer bevolkt. En vreemd genoeg brandt het sindsdien elke zomer op de omliggende velden en in de bossen, met uitzondering van vorig jaar. Volgens de dorpelingen heeft het leger daar de hand in.
Maar wie of wat de branden ook veroorzaakt, de economische gevolgen zijn verwoestend. De meeste dorpen in Sirnak leven van de veeteelt en de branden leggen grote graasgebieden in de as. “Er is niets over, geen bomen en geen struiken”, zegt Sivan Aslan, een herder en dorpsoudste uit Toptepe.

Failliet

Soldaten zouden Koerdische herders ook beletten naar hooggelegen graasgronden te trekken of ze dwingen hun dieren elke avond weer naar de stal te drijven, zogezegd uit veiligheidoverwegingen. De combinatie van elk jaar terugkerende branden en de beperkingen op het gebruik van goede graasgronden maakt veeteelt bijna onmogelijk in Ikizce. Volgens Senlik telde het dorp vroeger zeker 15.000 stuk vee. Daarvan zijn er nu maar duizend over, te weinig om vierhonderd inwoners behoorlijk in leven te houden.
“De veeteelt is onze enige bron van inkomsten,” zegt Senlik. “We denken erover het dorp te verlaten, want we kunnen niet rondkomen op deze manier. Als je alles bij elkaar neemt, lijkt het erop dat ze ons hier willen verdrijven.”
In Toptepe is de situatie niet beter. Volgens Aslan zijn er ook veel fruitbomen in vlammen opgegaan. Hij schat dat de branden elk gezin dit jaar tussen de duizend en vijftienhonderd euro zal kosten. In andere delen van de provincie, waar meer aan landbouw wordt gedaan, zouden militairen soms akkers in brand schieten.

Geen hulp

De militairen lijken ook de politieke autoriteiten in de streek niet te ontzien. Op 3 juli stuurden de bestuurders van Sirnak, de hoofdstad van de gelijknamige provincie, een delegatie naar het gebied waar de branden woeden. Volgens ooggetuigen beschoot het leger net op het moment van het bezoek een plaats die amper 200 meter verderop lag. Een van de leden van de delegatie, de Koerdische burgemeester van Sirnak Ramazan Uysal, is ziedend. “Als er in het westen van Turkije een brand woedt, zet de regering alle middelen in om het vuur te blussen, tot helikopters toe. Hier worden mensen die willen blussen beschoten.”
Leiders van Ikizce en Toptepe zijn gaan aankloppen bij de militaire overheden, de provincie en de ministeries van Landbouw en Bosbouw, maar hulp hebben ze nog niet gekregen. Nu is de brand volgens hen zo groot geworden dat er helikopters nodig zijn om de vlammen te bestrijden.