Covid-19 en cholera: een dodelijke combinatie voor Afrikaanse landen

Landen in Zuidelijk Afrika kampen al maanden met een historische cholera-epidemie, die nog verergerd wordt door een opstoot van covid-19. Bij de start van het regenseizoen dreigt de situatie helemaal uit de hand te lopen.

Cholera, een levensgevaarlijke ziekte die zich verspreidt via besmet water of voedsel, is wereldwijd opnieuw aan een opmars bezig. Landen in Zuidelijk Afrika, zoals Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe, krijgen het bijzonder hard te verduren en proberen al maanden het tij te keren.

Maar de gestage remonte van covid-19 gooit roet in het eten, en nu het regenseizoen voor de deur staat, dreigt de situatie volgens hulporganisaties helemaal uit de hand te lopen.

Scholen gesloten

In de voorbije week zijn in Zambia alleen al bijna 3500 nieuwe cholera-besmettingen en 124 sterfgevallen geregistreerd, bovenop de ruim 9500 gevallen en 374 sterfgevallen sinds oktober vorig jaar. In de hoofdstad Lusaka steeg het aantal besmettingen met ruim 70 procent en het aantal sterfgevallen met 175 procent. De Zambiaanse regering is gedwongen de heropening van de scholen met drie weken uit te stellen en heeft een noodcentrum opgericht in het nationale voetbalstadion om de druk op ziekenhuizen te verlichten.

‘Het ongekende aantal gevallen en sterfgevallen is angstaanjagend en overweldigt de gezondheidszorgsystemen van de landen volledig.’

Buurland Zimbabwe heeft de afgelopen zeven dagen 1839 gevallen en 39 sterfgevallen geregistreerd. In het voorbije jaar rapporteerde het land meer dan 16.000 besmettingen, 67 bevestigde sterfgevallen en nog eens 297 vermoedelijke sterfgevallen.

Voor Mozambique is het de dodelijkste uitbraak in decennia meegemaakt, met meer dan 37.000 gevallen in het voorbije jaar. Malawi heeft zelfs de noodtoestand uitgeroepen, na 1700 doden sinds het begin van de uitbraak in november 2022.

Veilig drinkwater

‘Het ongekende aantal gevallen en sterfgevallen is angstaanjagend en overweldigt de gezondheidszorgsystemen van de landen volledig’, zegt Machinda Marongwe, programmadirecteur van Oxfam in Zuidelijk Afrika. ‘De uitbraak evolueert naar een oncontroleerbare gezondheidscrisis, en het nieuws dat ook gezondheidswerkers in Zambia nu positief testen op covid vraagt om een dringende reactie op verschillende fronten.’

Dat amper 61 procent van de bevolking in de regio toegang heeft tot veilig drinkwater en slechts twee op de vijf mensen tot adequate sanitaire voorzieningen, vormt de kern van het probleem. 

Maar ook informatie is cruciaal, zegt Ezra Banda van de Keepers Zambia Foundation. ‘De uitdaging voor veel Zambianen is de informatiekloof over hoe ze cholera kunnen vermijden. De gebrekkige toegang tot proper en veilig water en sanitair komt daar nog bovenop.’