Wereldwijde uitstoot vlakt voor het eerst in 40 jaar af

De wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide klokte in 2014 af op 32,3 miljard ton, hetzelfde cijfer als het jaar daarvoor. De voorlopige cijfers van het IEA lijken er op te wijzen dat de inspanningen in de strijd tegen de klimaatverandering een groter effect hebben dan werd aangenomen, en het belang van die vaststelling kan niet onderschat worden, zegt Fatih Birol, hoofdeconoom van het IEA. ‘Dit geeft me hoop dat de mensheid kan samenwerken in de strijd tegen de klimaatverandering, de belangrijkste bedreiging waar we vandaag mee te maken krijgen’, zegt Birol.

‘Voor het eerst is de uitstoot van broeikasgassen losgekoppeld van economische groei.’

Volgens de IEA is de stagnerende uitstoot vooral te danken aan veranderende consumptiepatronen in China en westerse landen. China haalde in 2014 meer elektriciteit uit hernieuwbare bronnen en minder uit steenkool. In de OESO-landen ligt de nadruk sterk op meer duurzame groei, inclusief energie-efficiëntie en hernieuwbare bronnen. Daardoor kan de economische groei losgekoppeld worden van grotere CO2-vervuiling.
‘Dit is een erg welkome verrassing, en bijzonder significant’, zegt Birol. ‘Het is het momentum dat de onderhandelaars broodnodig hebben in de aanloop naar een klimaatakkoord in Parijs in december. Voor het eerst is de uitstoot van broeikasgassen losgekoppeld van economische groei.’

In de veertig jaar dat de IEA gegevens verzamelt over de CO2-uitstoot, is die maar drie keer gedaald of gestagneerd ten opzichte van het jaar ervoor, en dat was telkens door een economische crisis: in de vroege jaren tachtig, in 1992 en in 2009. In 2014 groeide de economie echter met 3 procent, terwijl de uitstoot gelijk bleef.

Hoopgevend

‘Dit is erg hoopgevend nieuws omdat het toont dat de omslag naar een klimaatvriendelijke samenleving is ingezet.’

De cijfers van de IEA zijn voorlopig en zullen pas in juni in een definitief rapport gegoten worden, maar ook milieuverenigingen spreken nu al van erg belangrijk nieuws. ‘Het belang hiervan kan moeilijk overschat worden’, zegt Joeri Thijs, klimaatdeskundige bij Greenpeace.

‘Dit is natuurlijk een fragiele momentopname, en allicht zal de uitstoot nog opnieuw toenemen. Maar dit is erg hoopgevend nieuws in het jaar van de belangrijke klimaatconferentie in Parijs, omdat het toont dat de omslag naar een klimaatvriendelijke samenleving is ingezet.’

Vooral het feit dat ook China de trend volgt, is van belang, zegt Thijs. ‘China, de grootste uitstoter ter wereld, toont zelfs een lichte daling. Een definitieve plafonnering van de Chinese uitstoot kan dus veel vroeger gerealiseerd worden dan tot nu toe gedacht.’

‘Door de grote problemen met luchtvervuiling door steenkoolproductie zal China in de komende jaren niet anders kunnen dan verder investeren in duurzame energie. Het is nu aan wereldleiders om in Parijs die positieve evolutie op het terrein te verankeren en te versnellen met een ambitieus en bindend klimaatakkoord, met duidelijke en lange termijn signalen aan de markt. Alleen zo kan dit goede nieuws de start worden van een historische kentering ten voordele van het klimaat.’