Aanvallen op medische faciliteiten en medisch personeel

Het Israëlische offensief heeft de toestand van de gezondheidssector in Gaza nog verergerd. Het Palestijnse Ministerie van Gezondheid riep de noodtoestand uit. Al het medische personeel werd opgeroepen. Alleen ernstige chirurgische ingrepen werden uitgevoerd. De voorraden van talloze essentiële medicijnen raakten uitgeput. De noodtoestand blijft van kracht, gezien het grote aantal gewonden, voorlopig van kracht.

Medische diensten werden bovendien sterk gehinderd in hun werk. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat 34 medische faciliteiten werden beschadigd en 16 ambulances gedeeltelijk beschadigd of helemaal vernield werden. Ziekenwagens en ambulante klinieken werden door Israël onder vuur genomen. Aan het al-Quds ziekenhuis in Gazastad zag de delegatie van Amnesty International in Gaza de wrakstukken van verschillende vernielde ziekenwagens. Medisch personeel vertelde dat Israëlische tanks de ziekenwagens hadden geramd om er wegversperringen van te maken.

Volgens de Israëlische mensenrechtenorganisatie Physicians for Human Rights- Israel werden op 28 december een dokter en verpleger gedood vanuit een helikopter terwijl ze probeerden bijstand te verlenen aan een gewonde, die eveneens omkwam in de aanval. Meer dan 10 artsen en assistenten werden gedood terwijl zij gewonden van Israëlische aanvallen trachtten te verzorgen. Dergelijke aanslagen maken het onmogelijk voor ziekenwagens om de gewonden en de doden te evacueren. Vele gewonden bleven daarom achter in vernielde huizen. Na een wijk in Gazastad onder vuur te hebben genomen, weigerde het Israëlische leger het Internationale Rode Kruis en Halve Maan de toegang tot de wijk van 3 tot 7 januari 2009. Gedurende 4 dagen werden gewonde volwassenen en kinderen bij de lijken van hun dode familieleden achtergelaten in het puin van hun ingestorte huizen. Van de 110 mensen die zich in de huizen schuilhielden, werden er 30 gedood. Onder de doden verschillende gewonden die later overleden omdat zij te lang moesten wachten op medische zorgen als gevolg van de trage onderhandelingen voor toegang tot de wijk. Eén van de basisprincipes van het internationaal humanitair recht is nochtans dat medisch personeel en ziekenwagens ten allen tijde vrij moeten kunnen bewegen om de gewonden te verzorgen en de lijken te bergen.

Medische faciliteiten in Gaza werden beschadigd of volledig vernietigd, zowel door indirecte als door directe inslagen. De ramen van het Pediatric Hospital in Gaza stad werden aan diggelen geslagen door inslagen in de buurt en moesten bij gebrek aan glas met plastic worden dichtgemaakt. Artillerievuur beschadigde de noordelijke muur van het Gaza European Hosptital in Khan Younis. Ook waterleidingen en de hoofdgenerator moesten eraan geloven, waardoor er geen elektriciteit meer was. Het Al Quds hospitaal in Gaza stad kreeg op 15 januari herhaaldelijk directe inslagen te verwerken, waarbij het administratieve gedeelte, de apotheek en het ambulancepark van het hospitaal tot schroot werden herleid. Een vijftigtal patiënten en een vijfhonderdtal mensen die het ziekenhuis als schuilplaats gebruikten, zaten een aantal uren vast, terwijl ze vreesden voor een explosie van het nabijgelegen brandende administratieve gebouw. Slechts na uren stemde het Israëlische leger in met de doorgang van brandweerlui en de evacuatie van de mensen. Het Al Pediatric Dorah hospitaal in Gazastad werd drie keer geraakt, twee maal indirect, één maal direct. Van 8 tot 13 januari konden daar nog enkel noodingrepen uitgevoerd worden. Van 13 tot 18 januari waren zelfs die niet meer mogelijk.

Het internationaal humanitair recht bepaalt dat medisch personeel en medische faciliteiten te allen tijde beschermd dienen te worden, ook tijdens gewapende conflicten. Aanvallen op deze diensten zijn zware schendingen. Toegang tot gezondheidszorg blijft ook op elk moment een fundamenteel mensenrecht. De bovenvermelde feiten lijken aan te tonen dat Israël deze regels niet in acht heeft genomen. Amnesty International vraagt dat er een onafhankelijk onderzoek komt om deze feiten te onderzoeken. Indien oorlogsmisdaden worden vastgesteld, moet hiervoor rekenschap afgelegd worden. Amnesty vraagt eveneens dat er een onmiddellijk einde komt aan de blokkade van Gaza. Ziekenhuizen hebben dringend nood aan meer brandstof, herstelstukken en medicijnen. De collectieve bestraffing van de bevolking in Gaza leidde tot een ongeziene humanitaire catastrofe, die schaamteloos wordt ontkend door de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, is een misdaad tegen de menselijkheid en moet onmiddellijk stoppen.

* Dit artikel schreef ik voor de maandelijkse nieuwsbrief ‘Mensenrechten in Israël en Palestina’ van Amnesty International Vlaanderen. Dit stuk werd mede geschreven door Thijs Buelens, lid van het Amnesty Landenteam Israël/Palestina
* Gaza webpagina op de website van Amnesty International