Argentijns-Uruguayaanse burenruzie over pulpfabriek suddert door

Vier jaar geleden begon de blokkade van de internationale Libertador General San Martín-brug over de rivier de Uruguay, die het Argentijnse Gualeguaychú scheidt van Fray Bentos in Uruguay. Er zou 22 kilometer stroomopwaarts een enorme pulpfabriek komen van de Finse firma Botnia, aan de kant van Uruguay.

De plaatselijke bewoners waren onmiddellijk tegen, uit angst voor schade aan toerisme en visserij door milieuvervuiling, en besloten de brug te blokkeren. Ze houden dag en nacht de wacht, bij toerbeurt, en als er iets gebeurt, is zo iedereen weer opgetrommeld.

Onderzoek

Volgens de fabriek is er niets aan de hand, en dat wordt bevestigd door verschillende milieuautoriteiten. Uit een onderzoek van de Wereldbank bleek afgelopen zomer dat er geen verschil in kwaliteit te vinden was tussen het water voor en na de fabriek. De leden van de Burgermilieuraad van Gualeguaychú verwerpen de conclusies echter.

Activist Alejandra Crimella erkent dat sommige bewoners de brug wel weer zouden willen gebruiken. “Maar dat is niet de mening van de meerderheid”, zegt ze. “We wisten dat dit een strijd op lange termijn zou worden.” Ze hebben er geen behoefte aan de verontreiniging te bewijzen. “We willen de fabriek niet.”

Koele relatie

De relatie tussen beide landen is intussen danig bekoeld. Uruguay eist de opheffing van de blokkade, want het land is zeer afhankelijk van toeristen uit Argentinië. Er zijn nog twee bruggen over de grensrivier, maar die zijn veel verder weg.

Argentinië is wel tegen de bezetting, maar volgens een hoge ambtenaar zijn de zorgen van de bevolking begrijpelijk. “Er is behoefte aan onafhankelijke feiten, want het publiek krijgt alleen maar propaganda van Botnia en de Uruguayaanse regering over zich heen”, zegt hij. Ook tijdens de presidentsverkiezingen in 2007 werd de zaak “van nationaal belang” genoemd.

De Argentijnse regering-Kirchner pleit dus nog steeds tegen de fabriek en bracht het geschil zelfs naar het Internationale Hof van Justitie in Den Haag, omdat de bouw in strijd zou zijn met een verdrag over de rivier uit 1975. Een uitspraak wordt echter niet verwacht voor 2009 of 2010.

Ook de opvolger van Kirchner, zijn vrouw Cristina Fernández, heeft geen toenadering gebracht. Het is geen toeval dat Uruguay als enige land tegen Kirchner stemde in de strijd om het voorzitterschap van de Unie van Zuid-Amerikaanse landen.

Intussen is het clubje Argentijnse activisten geslonken, zegt de Argentijnse socioloog Vicente Palermo. “Het wordt een beetje sektarisch, maar onze regering blijft met de armen over elkaar zitten. Ik denk dat ze wachten op de uitspraak van Den Haag. Maar de relatie met Uruguay wordt verstoord.”