"Colombiaanse boswet ziet indianen over het hoofd"

Ondanks de bezwaren van de indianen, samen met groepen van zwarte Colombianen de belangrijkste bewoners van de Colombiaanse regenwoud, keurt het Colombiaanse parlement de nieuwe boswet deze week zo goed als zeker goed. De auteurs van de tekst zien door de bomen het bos niet meer, stellen de critici. Ze hebben de bescherming van de rijke tropische bossen helemaal ondergeschikt gemaakt aan de exploitatie ervan.

Colombia heeft dringend nood aan duidelijke afspraken over het gebruik en de bescherming van de bijna 60 miljoen hectaren bos op zijn grondgebied; daarover is iedereen het eens. In de uitgestrekte bossen komt een onvergelijkbare diversiteit aan dieren en planten voor. De bescherming van die erfenis werd tot hiertoe geregeld door en ingewikkeld kluwen van wetten.

De nieuwe boswet schept klaarheid, maar is kortzichtig, vinden de tegenstanders ervan. De wet doet alsof de bossen alleen uit hout bestaan, vatten de Colombiaanse indianen hun kritiek samen. Voor het merendeel van de 800.000 indianen en 100.000 leden van de traditionele zwarte gemeenschappen in Colombia is het bos tegelijk huis, werkplaats, kerk en culturele voedingsbodem. De Colombiaanse grondwet bepaalt dat de oorspronkelijke bewoners van bosgebieden kunnen beslissen wat er op hun grondgebied gebeurt, maar de nieuwe boswet houdt zich niet aan dat principe. De indiaanse critici zeggen dat ze niet geconsulteerd werden tijdens de redactie van de tekst, maar enkel toen de wet al op papier stond.

De grondslag van de nieuwe boswet vormde een poging om een wettelijk kader te scheppen voor plantages van bomen en planten. Nu beslaan die houtvesterijen in Colombia ongeveer 140.000 hectaren. Maar later werden aan die regels ook bepalingen toegevoegd om het gebruik van de overige bosgebieden in het land te regelen. Omstreden zijn vooral de afspraken die betrekking hebben op de meer dan 26 miljoen hectaren die beschouwd worden als collectieve eigendom van indianenvolken en zwarte gemeenschappen. De Colombiaanse regering wil dat de uitgestrekte bosgebieden meer geld gaan opleveren; ze vindt dat de bosbouw in Colombia onderontwikkeld is. Ze wil daarom onder meer aanplantingen van commercieel interessante soorten stimuleren. De Colombiaanse houtvesters hopen dat de nieuwe wet een einde kan maken aan de illegale houtkap en de smokkel van dure houtsoorten.

De tegenstanders voeren aan dat de nieuwe wet ingaat tegen verscheidene internationale overeenkomsten die Colombia heeft goedgekeurd. Ze vrezen dat de houtvesters toegang krijgen tot alle natuurlijke bossen in Colombia. De wet geeft houtvesters onder meer de mogelijkheid om actief te worden in “braakligende” bosgebieden. De aanslepende burgeroorlog in Colombia heeft ook in heel wat bossen de oorspronkelijke bewoners op de vlucht gejaagd. De wet dreigt dat fenomeen nog te versterken, zeggen de critici. (PD)