Eufor missie in Tsjaad loopt op eieren

Op volle sterkte zullen 3.700 militairen uit 14 landen worden ingezet. De schijn bestaat echter dat Eufor de Franse troepen een steun in de rug komt geven. Frankijk is sinds jaar en dag een bondgenoot van de zittende president Idriss Déby Itno. Maar deze missie is ook een logistieke uitdaging. Tegen 15 maart moet er voldoende kritische massa ter plekke zijn om aan het echte werk te beginnen. De militairen zullen circuleren in de grensregio tussen Darfoer, Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse republiek, onder meer om vluchtelingen te beschermen tegen bandieten en janjaweed-milities. Maar binnenkort beginnen hier zandwinden, die vliegverkeer bemoeilijken en vanaf juni/juli vangt het regenseizoen aan. Dan wordt een landing op een ongeasfalteerde piste onbegonnen werk en zullen legervoertuigen nog moeilijk kunnen manoeuvreren. Zogenaamde ‘ wadi’s’ lopen door overvloedige regenval vol water en vooral de zuidelijke gebieden, rond de evenaar, zijn dan moeilijk toegankelijk.
Eufor zal niet ingrijpen in lokale conflicten tussen rebellen en het regeringsleger. Dat zou Europa immers het verwijt opleveren partij te kiezen voor president Déby. De troepen zouden aldus veel krediet missen bij de plaatselijke bevolking. Maar Eufor heeft wel de schijn tegen, vreest woordvoerster Annette Rehrl van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Franse militairen, die talrijk aanwezig zijn in het land, hebben tijdens de laatste, mislukte coup tegen Déby het regime logistieke steun verleend en ook bij de Eufor-militairen zijn de Fransen overtegenwoordigd. De plaatselijke bevolking maakt niet altijd het onderscheid, ook al omdat de communicatiecampagne die Eufor bij de bevolking bekend moet maken, nog niet op gang is gekomen.
Volgens Raphael Pouyé, politiek adviseur van Eufor in Tsjaad, zijn inderdaad al 443 Fransen in Tsjaad aangekomen op een totaal van 540. Maar ook hij hamert in naam van de Unie op de strikte neutraliteit van de Europese sterren-strijdmacht.De 3.700 militairen die uiteindelijk in Tsjaad zullen opereren, zijn er louter en alleen om Soedanese vluchtelingen, lokale ontheemden, VN- en NGO-personeel te beschermen tegen grootschalige aanvallen, zei ie nog. Bij de bevolking rijzen daarom niet enkel vragen over Europa’s steun aan Frankrijk en de president. Er heerst ook wrevel, weet Annick Nsbabimana van de ngo Internews, omdat locals geen bescherming zullen genieten tegen bandieten en gewapende groepen. Pas als een Tsjaad huis en haven kwijt is en het statuut van ontheemde heeft, krijgt hij dezelfde voorkeursbehandeling als een vluchteling uit Darfoer, luidt haar kritiek.
Minister De Gucht ging woensdag in Abéché onder meer praten met ngo’s die er humanitair werk leveren. We worden bij klaarlichte dag overvallen of beroofd van onze satelliettelefoons, terreinwagens en ander materiaal, kloeg de VN-vluchtelingenorganisatie. ‘We gaan toch geen mortiergeschut in zetten om twee gestolen Toyota’s terug te halen’, was het laconieke antwoord van de woordvoerder van Eufor. Het zijn de Tsjadische gendarmes die instaan voor dit soort incidenten, is de repliek. De Verenigde Naties hebben, in het kader van Minurcat, trouwens omkadering en opleiding voorzien voor de lokale politie. Alleen: de missie loopt vertraging op en er is te weinig personeel om het politiekorps op te vullen.
Naast het veiligheidsprobleem, verooraakt de vluchtelingenstroom ook andere spanningen met de lokale bevolking. Sinds 9 februari zijn in Tsjaad opnieuw 10.000 vluchtelingen uit Darfoer toegestroomd en ook zij hebben water, voedsel en brandhout nodig om eten te koken. In een dor en heet land dreigt dit de voorlopig goede verstandhouding tussen allochtonen en autochtonen te verstoren, waarschuwt Annette Rehrl van vluchtelingenorganisatie UNHCR.