Geldgebrek verdeelt Palestijnen

Veel Palestijnen hebben sinds maart geen salaris meer ontvangen. Boze politieagenten bezetten de afgelopen weken voor korte tijd verschillende openbare gebouwen en dreigden met meer acties in de toekomst. De Palestijnse premier Ismail Haniyeh verklaarde onlangs in de Jeruzalem Post dat zijn volk wel zal overleven op “olijven en zout”, maar de Palestijnen zelf lijken daar anders over te denken.

Sinds Hamas in januari de Palestijnse verkiezingen won, nemen de spanningen tussen aanhangers van de partij en die van haar voorganger, de Fatah-partij, toe. Een week geleden bekogelden aanhangers van Fatah en Hamas elkaar met stenen; er werd ook over en weer geschoten. Volgens de Israëlische media hebben aanhangers van Al-Qaeda in Gaza gedreigd vooraanstaande leden van Fatah te vermoorden.

De Palestijnse Autoriteit, die al te kampen heeft met weerkerende Israëlische aanvallen, kan zich nog moeilijker staande houden nu de interne verdeeldheid ook nog eens toeneemt. “Sommige mensen verwachten dat er nog veel meer incidenten zullen volgen, maar de meeste Palestijnen willen juist rust”, zegt Naseef Muallem, algemeen directeur van het Palestijnse Centrum voor Vrede en Democratie in Ramallah.

De oorzaak van het problemen van Hamas liggen deels in de Israëlische weigering om 40 tot 44 miljoen euro aan maandelijkse belastingen en douane-inkomsten, die namens de Palestijnse Autoriteit ingezameld worden, over te maken. Daarnaast besloten Europa en Noord-Amerika een deel van hun donorgeld in te houden nadat Hamas aan de macht kwam. De Europese Unie en de Verenigde Staten gaven tot voor kort jaarlijks 800 miljoen euro aan de Palestijnse Autoriteit.

Veel westerse regeringen hebben beloofd om Palestijnse humanitaire projecten te steunen via plaatselijke organisaties, maar in de directe steun aan de regering werd gesneden omdat Hamas weigert Israël te erkennen en terrorisme af te zweren. Ondanks de beloofde steun via andere kanalen, lijdt de bevolking toch onder de boycot, in het bijzonder de 150.000 leraren, gezondheidswerkers en agenten en hun gezinnen.

Qatar, Rusland, Saudi-Arabië, Iran en de Arabische Liga trokken deze maand 200 miljoen dollar (160 miljoen euro) uit om de tekorten van de Palestijnse Autoriteit aan te vullen. De Palestijnse regering zegt echter dringend behoefte te hebben aan meer geld. Volgens Muallem levert het overmaken van tientallen miljoenen dollars problemen op. De Verenigde Staten dreigen met sancties en rechtszaken tegen banken die zaken doen met Hamas. Haniyeh zou zich momenteel bezinnen op het voorstel van de Franse president Jacques Chirac om een Wereldbankfonds te creëren dat de salarissen van Palestijnse overheidswerknemers betaalt.

De Palestijnen zien Hamas deels als een oorzaak van de problemen, maar ze geloven ook dat Israëlische agressie, intimidatie en treiterijen Hamas alleen maar aansporen de harde lijn te rechtvaardigen, zegt Muallem.

De oppositie spint weinig garen bij de onvrede onder de Palestijnen in de bezette gebieden omdat de meeste mensen van mening zijn dat Fatah en de internationale gemeenschap samenspannen tegen Hamas, zegt Ghassin Khatib, directeur van het Centrum voor Media en Communicatie in Jeruzalem. Volgens hem zal Hamas op de lange termijn alleen maar aan populariteit winnen.

Hoewel de spanningen tussen Fatah en Hamas toenemen, verwacht Khatib dat de problemen op vreedzame wijze opgelost zullen worden. “Ze hoeven niet noodzakelijk te leiden tot de burgeroorlog die sommigen voorspellen.” (JS/PD)