Irakezen vluchten massaal voor godsdienstmoorden

Ook Osama Bahnam uit Bagdad denkt aan vertrekken: We kunnen niet slapen ‘s nachts, we zijn doodsbenauwd. Er wordt elke dag gemoord, alleen omdat iemand soenniet is of sjiiet.

“Vroeger was er in deze wijk nooit geweld. Ik heb veel vrienden, en we hadden het nooit over ons geloof. Maar een week geleden zeiden mijn soennitische vrienden dat ik Adhamiya voor een paar dagen moest verlaten, omdat ze voor mijn veiligheid vreesden, zegt Uday Dakhil. Hij is een sjiiet die samen met zijn soennitische vrouw in de soennitische wijk Adhamiya in Bagdad woont.

Verscheidene vreemde groepen vermoorden sjiieten die in Adhamiya wonen. Anderen doen hetzelfde in de sjiitische wijken, daar doden ze de soennieten, zegt Dakhil.

De oom van Ammar Hussein, een soenniet, werd doorgeschoten toen hij aan het winkelen was in Shula, een grotendeels sjiitisch deel van Bagdad. Volgens Hussein is de wijk in handen van milities. Vele soennitische mensen worden gedood in mijn wijk, gewoon omdat ze soennieten zijn. Milities hebben de controle over onze wijk, en ze werken aan sektarisme.

Niet alleen rijke families

Het aantal vluchtelingen neemt toe naarmate steeds meer mensen zich niet meer op hun gemak voelen door het geweld, zegt de Internationale Organisatie voor Migratie, die nauw samenwerkt met de Verenigde Naties. Hun schatting dat sinds de aanslag in Samarra nog geen twee maanden geleden dertigduizend mensen hun huizen verlieten, wordt bevestigd door het Iraakse Ministerie voor Migratie. Vele Irakezen geloven dat de werkelijke cijfers nog veel hoger liggen.

Dat Irakezen op de vlucht slaan, is niet nieuw. Naar schatting trokken meer dan een miljoen mensen onder het regime van Saddam Hussein naar het buitenland, zowel om economische als om politieke redenen. Maar nu is het vooral de onveiligheid die mensen uit hun huis en land drijft.

Tot nog toe waren het vooral rijke families die hun biezen pakten. Maar sinds de aanslag op het belangrijke sjiitische heiligdom beginnen vele minder gegoede Irakezen te verhuizen naar wijken waar vooral mensen van hun eigen religieuze stroming wonen.

Irakezen die naar het buitenland vluchten, trekken meestal naar de Jordaanse hoofdstad Amman. Volgens officiële schattingen wonen daar intussen meer dan een half miljoen Iraakse vluchtelingen. Officieuze schattingen spreken van één tot twee miljoen.

Een van hen is de 35-jarige Sundus al-Mashdani, moeder van drie. We verlieten Bagdad tijdens de oorlog omwille van de hevige bombardementen, zegt ze. Toen de oorlog eindigde keerden we terug naar ons huis in Bagdad, maar daar bleken Amerikaanse soldaten te zitten, en die weigerden weg te gaan. Vorig jaar keerde Sundus met haar drie kinderen weer terug naar Amman.

De arm van Iran

Dakhil, de sjiiet met de soennitische echtgenote, gelooft dat Iran invloed uitoefent op sommige van de milities en politici in Irak. Dat is iets wat veel Irakezen vandaag de dag denken.

De Iraakse overheid laat bepaalde groepen toe milities op te richten. Sommige daarvan helpen Iran om de spanningen tussen soennieten en sjiieten te creëren, zegt Bahnam, de man die na twee jaar piekeren nu serieus overweegt om Bagdad te verlaten. Ze willen dat de Amerikaanse troepen het druk hebben in Irak. Want als Irak rustig wordt, vallen de Amerikanen Iran binnen.

Temidden van al die spanningen en het geweld, hopen vele Irakezen nog altijd dat de rust zal weerkeren, en dat de migranten uit het buitenland zullen terugkeren. Sundus zegt dat Jordanië weliswaar veilig is, maar dat haar hart in Irak ligt.

Ik voel me beschaamd als ik zeg dat ik Irak in deze situatie zal verlaten, maar wat kan ik doen?, zegt Bahnam. Elke dag moord, arrestaties zonder reden, mensen verdwijnen door ontvoeringen. En er is geen hoop dat dit probleem snel opgelost raakt. (ADR/PD)