Oorlog tegen terreur trekt weer naar het oosten

De extra mariniers brengen het troepenaantal van de VS in Afghanistan op 30.000, een record. Van de 3200 nieuwkomers gaan er duizend het Afghaanse leger opleiden. De rest zal worden ingezet om in het zuiden van Afghanistan samen met Britse, Australische, Nederlandse en Canadese troepen tegen de taliban te vechten. Washington rekent erop dat de NAVO-bondgenoten op hun beurt extra troepen gaan sturen.
Er zijn nog altijd minder Amerikaanse troepen in Afghanistan dan in Irak, waar 160.000 soldaten gelegerd zijn, maar de versterking wijst er wel op dat de Amerikaanse en NAVO-soldaten er niet in slagen de opstand van de Pasjtoenstammen neer te slaan. Dat bleek nog maar eens toen maandag bij een zelfmoordaanslag in een luxehotel in hartje Kaboel zeven mensen om het leven kwamen.
De Amerikaanse kopzorgen in buurland Pakistan zijn mogelijk nog groter. Een aantal islamistische milities en Pasjtoenstrijders hebben zich achter de banier geschaard van een Pakistaanse talibanleider Baitulah Mehsud, die banden heeft met al-Qaida. Samen met het Pakistaanse kernwapenarsenaal en de onzekere politieke situatie na de moord op oppositieleidster Benazir Bhutto is dat voor Washington genoeg reden om Pakistan bij herhaling “de gevaarlijkste plaats op aarde” te noemen.
De moord op Bhutto heeft in het Amerikaans parlement opnieuw het debat doen oplaaien over de voorwaarden die moeten worden gekoppeld aan de 1,5 miljard dollar vooral militaire hulp voor Pakistan in 2008. Aanleiding voor het debat was de aankondiging van het Pentagon op 31 december dat het 18 F-16-gevechtsvliegtuigen ging leveren.

F-16’s

“Dit stuurt precies het verkeerde signaal naar de Pakistaanse generaals”, zei de voorzitter van de senaatcommissie voor Buitenlandse Zaken, de Democraat Joseph Biden, “Op dit moment moeten we de legertop onder druk zetten om de moord op Bhutto tot op het bot uit te spitten en vrije verkiezingen te organiseren, in plaats van te doen of er niets aan de hand is.”
Anderen hebben vooral kritiek op het soort wapensystemen dat de VS de voorbije vijf jaar aan Pakistan hebben geleverd, voor de ronde som van 11 miljard dollar. Het ging meestal om conventioneel wapentuig dat nuttig zou kunnen zijn in een oorlog met India, maar niet om de opstand van de Taliban te onderdrukken in de Pakistaanse Northwest Frontier Province (NWFP) en de door de Pasjtoenen gedomineerde Federaal Bestuurde Tribale Gebieden (FATA). “De F-16’s zijn nutteloos in de Tribale Gebieden”, zegt Steve Coll, auteur van het boek “Ghost Wars” over de rol van de CIA en al-Qaida in Afghanistan.
De Amerikanen denken ook luidop na over de mogelijkheid om de CIA en zogenaamde “Special Forces” vanuit Afghanistan doelwitten te laten aanvallen op Pakistaans grondgebied. De Pakistaanse leider Pervez Musharraf heeft zich daar altijd tegen verzet, omdat dat de doodsteek zou kunnen betekenen voor zijn tanende populariteit. Uit peilingen blijkt dat drie op vier Pakistanen tegen een Amerikaanse interventie in hun land zijn.

Politieke zelfmoord

“Voor een Pakistaanse leider is het politieke zelfmoord om zulke operaties toe te laten”, zegt Peter Berger, terrorismespecialist bij de denktank New America Foundation, “In de FATA en de NWFP krijgt Osama bin Laden de steun van zeventig procent van de bevolking.”
De VS overwegen ook Pasjtoenmilities militair te steunen om het op te nemen tegen de taliban van Mehsud. Tegelijk wordt grof geïnvesteerd in de training van Pakistaanse soldaten en in ontwikkelingshulp voor de opstandige gebieden, ter waarde van 750 miljoen dollar.
Voor Christine Fair van de Rand Corporation, een andere denktank, komt de hulp “vier jaar te laat” omdat de gebieden nu stevig in handen zijn van radicale moslims. “Ik weet niet aan wie we dat geld zouden moeten geven.”
Voor de Amerikaanse regering zit er niet veel anders op dan te hopen dat bij de verkiezingen volgende maand een seculiere meerderheid in het parlement de bovenhand haalt over de coalitie van islamistische partijen die de lakens uitdelen in de Pasjtoengebieden. Daarna moet het vertrouwen in de centrale regering worden hersteld, dat een flinke knauw heeft gekregen door Musharrafs pogingen om zich vast te klampen aan de macht.