Vredesduif Mussharraf in eigen land zwaar onder vuur

In de Verklaring van Islamabad die Musharraf in de marge van de Zuid-Aziatische top begin januari samen met de Indiase premier Atal Bihari Vajpayee ondertekende, staat dat India en Pakistan in februari onderhandelingen zullen aanvatten over alle onderwerpen die hen verdelen, Kasjmir inbegrepen. Net voor de top had Musharraf in een interview aangegeven dat Islamabad abstractie wil maken van de VN-resoluties over het omstreden gebied als dit nodig blijkt om de vredesonderhandelingen op de sporen te zetten. Volgens de VN moeten de bewoners van Kasjmir zich in een referendum kunnen uitspreken over hun staatkundige toekomst, maar India blijft een dergelijke volksraadpleging op de lange baan schuiven.

De niet-confessionele oppositiepartijen ergeren zich er vooral aan dat Musharraf alles op z’n eentje besliste. “Het vredesproces is broos omdat er geen consensus over bestaat onder de legitieme vertegenwoordiging van de bevolking,” zegt senator Farhatullah Babar, de woordvoerder van de Pakistaanse Volkspartij (PPP). Babar twijfelt ook aan de bedoelingen van de president. “Het zou een ramp zijn als dit initiatief enkel een tactische zet is om internationale kritiek af te wenden over de weer toenemende activiteiten van Talibanstrijders in het grensgebied of over de rol van Pakistan bij de verspreiding van kernwapens.” De PPP steunt het vredesproces op zich, maar vindt dat het door meer mensen moet worden gedragen, zowel in Pakistan als in Kasjmir. “Beslissingen die alleen door een generaal worden getroffen, zorgen niet voor voldoende vertrouwen bij de betrokkenen,” oordeelt Babar.

Zwaarder weegt de kritiek van de religieuze partijen, die de regering aan de meerderheid hielpen die nodig was voor een omstreden grondwetswijziging die het militair regime in staat stelt aan de macht te blijven. De MMA, een alliantie van zes religieuze partijen, wijst de overeenkomst tussen Musharraf en Vajpayee van begin januari af en verwijt Musharraf dat hij al toegevingen heeft gedaan over Kasjmir voordat de onderhandelingen zijn begonnen. Op die manier is de kans klein dat Pakistan genoeg uit de brand zal slepen, stellen de leden van de MMA.

De hevigste kritiek komt van de Pakistaanse Moslimliga (PML-N), de partij van voormalig premier Nawaz Sharif, en van de Kasjmierse onafhankelijkheidsbeweging. Die vinden dat Musharraf de zaak van de inwoners van het omstreden gebied zwaar heeft geschaad door te verzaken aan de VN-resoluties over Kasjmir. Amanullah Khan, de leider van het Bevrijdingsfront voor Jammu en Kasjmir, zegt dat hij de herneming van het vredesproces met India verwelkomt, maar denkt dat de onderhandelingen op deze basis geen goede resultaten kunnen opleveren. “Ik vrees dat de gesprekken mikken op de opdeling van Kasjmir. Er zijn aanwijzingen dat er al aanstalten worden gemaakt om de bestandslijn om te vormen tot een definitieve grens. Dat is onaanvaardbaar voor de bewoners van Kasjmir.” Het Bevrijdingsfront vindt dat het in 1947 in een Indiaas en een Pakistaans deel opgesplitste gebied herenigd moet worden en een autonoom bestuur onder internationaal toezicht moet krijgen.

De Pakistaanse regering stelt alles in het werk om haar critici ervan te overtuigen dat het Pakistaanse standpunt over Kasjmir niet veranderd is. President Musharraf zelf had al een ontmoeting met de leiders van de Kasjmierse partijen om hen te briefen over zijn ontmoeting met de Indiase premier Vajpayee. De regering blijft erop hameren dat Pakistan zijn eisen rond het omstreden gebied niet zal terugschroeven en dat de zaak ook niet op een laag pitje wordt gezet.